Tien stukjes desinformatie over CETA

Wat is CETA?

"Het Comprehensive Economic and Trade Agreement (CETA) is een handelsverdrag tussen de Europese Unie en Canada. Er is over dit verdrag onderhandeld sinds 2009. Het doel is om de economische samenwerking tussen beide partners te versterken, het makkelijker maken om handel te drijven en om het op regels gebaseerde handelssysteem te versterken door gezamenlijk hoge standaarden vast te leggen."

Wat nagelaten wordt om te vermelden is dat het bepalingen bevat die vooral niet over handel gaan. Zoals onderlinge afstemming van wet- en regelgeving, met inbegrip van de bevoegdheid om in te grijpen als een verdragspartij nieuwe wet- en regelgeving introduceert. Hiervoor wordt een permanent lichaam in het leven geroepen, zonder democratische controle daarop. Daarnaast betekent het verdrag een export van Europa's bovenmatige bescherming van intellectuele rechten. Als klap op de vuurpijl bevat het een ISDS-clausule (voor de gelegenheid omgedoopt naar ICS, maar in feite hetzelfde). De Duitse vereniging van rechters heeft al gehakt gemaakt van de ISDS-clausules, het Duitse constitutionele hof heeft er al stevige vraagtekens bij geplaatst en het is maar de vraag of deze in lijn zijn met het Europees Handvest.

Al met al is CETA inderdaad "Comprehensive", in feite wordt er een proto-economische gemeenschap geschapen, een beetje zoals de Europese Unie ooit begon als Europese Gemeenschap van Kolen en Staal. En eerst bij het Verdrag van Lissabon is het democratisch deficiet daarvan min of meer hersteld (er zijn nog een aantal forse weeffouten) en zijn er een democratische rechtsstaat waardige bevoegdheden aan het Europese Hof van Justitie verleend. Niets van dit al in CETA. CETA wordt verkocht als handelsverdrag, terwijl het dat in de verste verte niet meer is.

Wat zijn de voordelen van CETA?

"Groei en banen, Canada is de tiende economie van de wereld, groter dan Rusland of Turkije. Het is de 12e grootste handelspartner van Europa. Nederland is de tweede grootste investeerder in Canada. CETA zou verschillende economische voordelen hebben:" 

Ter nuancering, de meest optimistische berekeningen suggereren een groei van de economie van 0,08% die toerekenbaar zou zijn aan CETA. Kortom, een groeipercentage wat tenonder gaat in de onzekerheidsmarges van de modellen.

• "Tarieven worden grotendeels afgeschaft, wat Europese bedrijven jaarlijks 600 miljoen euro scheelt."

Er zijn al nauwelijks importheffingen voor Canadese producten. De vraag is ook hoe die zeshonderd miljoen Euro berekend is.

• "Europese bedrijven krijgen als eerste toegang tot de openbare aanbestedingenmarkt in Canada, die jaarlijks 30 miljard euro waard is."

De openbare aanbestedingsmarkt van Canada is al goeddeels open, uitzonderingen zoals baggerwerken daargelaten. Ter vergelijking, de eveneens goeddeels open aanbestedingsmarkt van de Europese Unie is ongeveer 2.000 miljard Euro waard. Het gaat dus om verbeterde toegang tot een markt die net zo groot als 1,5% van de Europese aanbestedingsmarkt is. Een soortgelijke winst kan bereikt worden door de Europese aanbestedingsmarkt iets beter te laten functioneren.

• "De drempels om te investeren in Canada worden verlaagd."

Er zijn momenteel al nauwelijks drempels om in Canada te investeren. Het is een volwassen democratie met een beter ontwikkelde rechtstaat dan sommige EU-lidstaten.

• "Importprocedures in Canada worden versimpeld en inzichtelijker. Dit is cruciaal voor kleine bedrijven die niet de tijd en geld hebben om een wirwar aan regels zelf uit te zoeken."

Dat is inderdaad een plus, maar gezien de relatief ondergeschikte positie van Canada niet zo heel overtuigend.

• "Drempels voor de dienstensector worden weggenomen. Dat is bijvoorbeeld belangrijk voor bijvoorbeeld consultants of advocaten, maar ook telecombedrijven, baggeraars, architecten of milieudiensten."

In de praktijk zijn de intra-EU drempels voor het merendeel van genoemde sectoren al zo hoog dat niet in valt te zien wat de winst is die CETA hier brengt. Een Duitse advocaat kan nu ook niet in Nederland een praktijk uitoefenen, ook al zijn de tarieven in Duitsland veel lager. Eenvoudigweg omdat er een verschil in taal en rechtsstelsel is. Wat gemakshalve nog niet vermeld wordt is dat financiële instellingen nagenoeg volledig bevrijd worden van de beperkingen die de Europese privacyregels hen opleggen om onze persoonsgegevens buiten de Europese Economische Ruimte te verwerken.

• "Europese autoriteiten mogen testen of Europese producten voldoen aan Canadese eisen, wat exporteren makkelijker en voorspelbaarder maakt."

Omgekeerd mogen Canadese autoriteiten gaan testen of Canadese producten voldoen aan Europese eisen. Terwijl die eisen vaak uit een heel andere traditie komen op het terrein van voedselveiligheid, milieunormen en dierenwelzijn.

• "Professionele kwalificaties worden wederzijds erkend en het wordt makkelijker om in Canada aan het werk te gaan. Dit is belangrijk voor bedrijven die werknemers (tijdelijk) willen kunnen uitzenden."

Dit is absoluut een plus. Maar in de praktijk geen heel groot probleem. Zoveel behoefte aan dergelijke uitwisseling bestaat er namelijk niet.

• "Onder CETA worden meer dan 140 Europese producten beschermd in Canada, zoals Parmezaanse kaas en Serranoham."

Hiermee wordt bedoeld dat de tamelijk zotte Europese bescherming van geografische herkomst, samen met de bovenmatige bescherming van het auteursrecht, sui generis bescherming van klinische data gerelateerd aan farmaceutische octrooien naar Canada geëxporteerd wordt. Ook worden er nieuwe sui generis beschermingen van klinische data en van plantmaterialen geïntroduceerd.

Kortom, voor een bepaald marginale economische winst wordt onze democratische rechtsstaat verkwanseld, uitingsvrijheid verder ingeperkt en een lek in de Europese bescherming van persoonsgegevens geïntroduceerd.