Kuitenbrouwer's "Lang leve het uploadfilter!", geannoteerd

“De weerzin tegen het auteursrecht zit in het DNA van het internet.”

Het internet is een kopieermachine. Maar wel gereguleerd. Internet service providers moeten inbreuk makend materiaal verwijderen, dat heet notice and take down. En dat doen ze ook. Piraterij neemt in Europa af, en de richtlijn gaat er ook niet over. Kuitenbrouwer lijkt op een generaal die de vorige oorlog probeert te winnen.

“Als het om auteursrecht gaat, is YouTube een vorm van georganiseerde misdaad.”

Volgens YouTube heeft YouTube de afgelopen vijf jaar 2 miljard US dollar uitbetaald. Is dat waar, veel, weinig, redelijk of unfair? We weten het niet. Hoeveel komt er uiteindelijk in de zakken van de artiesten terecht? We weten het niet. Karaganis pleit er daarom voor om eerst internet- én mediabedrijven tot openheid te dwingen. Dan kunnen we wetgeving op basis van feiten maken. En artiesten weten dan of ze wel of niet belazerd worden, en zo ja, door wie.

“De tech-industrie heeft zijn eigen vocabulaire ontwikkeld om dit te maskeren. In tech speak heb je het niet over ‘publiceren’ maar over sharen, delen. Een song van Sinatra delen, het klinkt huiselijk en genereus – wie kan daar nu tegen zijn? Maar het is publiceren en in veel gevallen ook exploiteren, zonder toestemming.”

Onder de huidige wetgeving moet de song verwijderd worden. En dat gebeurt ook – Prince was niet op YouTube te vinden. Nogmaals, de richtlijn gaat niet over piraterij. Wat is wel de klacht? De liedjes die op YouTube staan, mogen op YouTube staan, maar YouTube zou te weinig betalen. Of dat zo is weet ik niet en weet de wetgever evenmin. Net zo min weten we of de mediabedrijven artiesten voldoende betalen.

“Een ander eufemisme is user generated content. Ja, als ik in een videootje uitleg hoe je een Twingo uitdeukt is dat user generated content, maar als ik een album van Lady Gaga online zet, wat ‘genereer’ ik dan eigenlijk, behalve views voor mijn kanaal?”

Een album van Lady Gaga online zetten valt niet onder user generated content, het album wordt verwijderd. User generated content is iets anders. Hoe gaan we om met iemand die een remix van een song maakt? Remix is van alle tijden, van Panchatantra, via Shakespeare en de covers die de Beatles maakten naar hip hop, artiesten hebben altijd ook van eerdere werken gebruikt gemaakt om zichzelf uit te drukken. Elke cultuur is ook deels een remix cultuur.

We kunnen een fundamentalistische opvatting van auteursrecht innemen, alsof muziek en bits en bytes een stuk grond zijn: weg met remix. Remixen doe je maar 70 jaar na de dood van de auteur. Maar dat is nogal een gemiste kans.

Reto Hilty, directeur Max Planck Institute: “As there is little chance that rights owners will grant licenses for such creative use, the legislature has to step in. Similarly to the regulation of the private copy, copyright legislation can replace the consent of the right holder based on a statutory permission.” (Het hele interview is de moeite waard.)

Het voordeel van deze aanpak is dat je alleen ongewijzigde werken hoeft te verwijderen. Het probleem van filters zijn de vals positieven die onze vrijheid van meningsuiting ondermijnen in geval van user generated content.

“Met zulke taal heeft de internetindustrie de massale toe-eigening van intellectueel eigendom genormaliseerd,”

Wederom, de internetindustrie verwijdert en betaalt.

“Terwijl de markt voor opgenomen muziek dankzij het internet wereldwijd ongeveer verdubbelde, werd de monetaire waarde van die markt ongeveer gehalveerd. David Byrne denkt dat het internet ‘alle creatieve content uit de wereld zal zuigen’."

Ter relativering: Universal had juist “the best year for any music company ever”. En de deals die Spotify biedt lijken heel redelijk.

“De platforms zijn immers geen uitgever, slechts doorgeefluik?

Dat laatste wordt meer en meer als een fictie beschouwd, de platforms distribueren en exploiteren die content niet alleen, ze selecteren, combineren, verifiëren en modereren steeds meer, net als uitgevers.”

Dat was al doorgedrongen tot de uitspraken van het EU Hof. De wetgever heeft, volkomen onnodig, te veel naar de auteursrechten lobby geluisterd. Niets doen, op dit punt, was beter geweest. Het probleem zou door het Hof zijn opgelost, zonder de bijkomende schade voor innovatie en burgerrechten.

“Dat is maar een voorbeeld van de ronduit rabiate propagandacampagne die de grote techbedrijven de afgelopen maanden gevoerd hebben om de Copyright Directive tegen te houden, gebruikmakend van desinformatie, fake nieuws, bangmakerij, spambombardementen, trollbots en astroturfing.”

Kuitenbrouwer was op de hoogte van kritische academische bijdragen aan het debat en de kritiek van de Nederlandse regering. Desondanks gebruikt hij “desinformatie” en “fake nieuws”.

Dirk Visser is een hoogleraar die het auteursrecht een warm hart toedraagt. Hij nam geen oordeel in over artikel 13 (nu 17), maar keek hoe het in elkaar zit: tegenspraak, juridische onzekerheid, onhoudbaar wat betreft geen algemene monitoring, ongeloofwaardig wat betreft waarborgen. Het geeft geen pas om de inbreng van maatschappelijke organisaties en burgers die in lijn is met academische bijdragen “desinformatie” en “fake nieuws” te noemen. Het is een anti-wetenschappelijke houding.

Kuitenbrouwer erkent dat de nieuwe wet upload filters bevat. Deze eerlijkheid siert hem. Echter, de rapporteur – het parlementslid dat verantwoordelijk is voor het dossier – ontkende dat het voorstel tot upload filters zou leiden, en kreeg het daardoor door het parlement. Het woord desinformatie is hier wél op zijn plaats.

“Het complete Steve Bannon-playbook werd uit de kast gehaald.”

Kuitenbrouwer is een begaafd framer, maar vliegt hier toch wat uit de bocht. We hebben een heel fatsoenlijke civil society in Europa.

Voorstanders van artikel 13 zeiden dat de ondertekeningen van de petitie van bots kwamen. Dat argument ging ter ziele na de massale demonstraties in vooral Duitsland. Toen riepen voorstanders van upload filters: het zijn betaalde demonstranten, ook onzin natuurlijk. De Europese Commissie publiceerde een artikel waarin bezorgde burgers “a mob” genoemd werden – en verwijderde het daarna weer. Miljoenen burgers zijn verontrust, er zijn inderdaad ook dingen gezegd die over de schreef gingen. Kids, kap daar mee. Maar vooraanstaande politici en het Europese Parlement die onwaarheden verspreiden, is dat niet nog erger?

“Europarlementariër Helga Trüpel van de Grünen, een van de voorvechters van de richtlijn, spuwde na afloop van de stemming haar gal over het brute offensief.”

Fijn dat Kuitenbrouwer Helga Trüpel even noemt: zij bleef ontkennen dat artikel 13 tot upload filters zal leiden.

“Uiteraard maakte Big Tech ook dankbaar gebruik van de argwaan die bij gebruikersorganisaties als de Piratenpartij (nomen est omen) en Bits of Freedom tegen deze nieuwe regels heerst. Het is de libertaire coalitie van free minds en free markets die Silicon Valley groot maakte en in cyberspace nog altijd de toon zet. Auteursrecht deugt niet, regulering deugt niet, leve de ‘vrijheid’."

Notice and take down is al 19 jaar wetgeving. Civil society heeft gestreden vóór de verordening gegevensbescherming. EDRi schreef over eerlijke vergoedingen, en dat deed ik ook, als middel om marktfalen op te heffen. Ik meen me te herinneren dat Consumentenbond en Bits of Freedom een jaar of vijftien geleden ook een voorstel voor vergoeding hadden. Zoals ik schreef, we hebben een heel fatsoenlijke civil society in Europa.

“De richtlijn bevat weliswaar ondubbelzinnige uitzonderingsbepalingen voor recensies, commentaar, parodie of satire, net als het analoge auteursrecht, maar de gebruikersclubs geloven niet dat uploadfilters in staat zullen zijn dat soort materiaal te herkennen, en dan heb je ‘censuur’."

Het klinkt wat denigrerend, “gebruikersclubs” – we zien hier de magic van de framer weer aan het werk. Maar alle gekheid op een stokje, naast technische experts ziet ook hoogleraar auteursrecht Dirk Visser de waarborgen als ongeloofwaardig. En academici van 25 vooraanstaande research instituten hebben bepleit artikelen 11 en 13 te schrappen.

“Slechts abstracte doemscenario’s”

Ik zie niet wat er abstract is aan valse positieven van upload filters. En juridische onzekerheid en ongeloofwaardige waarborgen zijn abstracte begrippen, maar zijn ook heel reëel, en, in dit geval, indicaties voor risico’s voor de vrijheid van meningsuiting.

“Dertig jaar lang moesten de belangen van schrijvers, muzikanten, filmers en uitgevers als vanzelfsprekend wijken voor de vrijbuiters van Silicon Valley en hun glorieuze disruptie.”

Als we daar de 19 jaar van aftrekken dat we notice and take down hebben, zijn dat er 11. En Amerikaanse wetgeving is weer een paar jaar ouder.

“De auteursrechtenrichtlijn is een eerste, historische stap in het herstel van de rechtszekerheid van cultuurmakers en de civilisatie van cyberspace. Leve Europa, leve deze richtlijn!”

De richtlijn stapelt verplichtingen op internet platforms waar niet aan te voldoen is, is een catch 22 genoemd. Er is een aanzienlijke kans dat YouTube en Facebook het beste met de juridische onzekerheid om zullen kunnen gaan, zodat zij nog sterker worden, terwijl (Europese) concurrenten schade lijden. De relatieve macht van kunstenaars kan dan nog verder afnemen en de infrastructuur voor onafhankelijke kunstenaars kan schade lijden. De Nederlandse regering vindt de richtlijn een stap achteruit.

Ik denk dat Kuitenbrouwer in te eenvoudige beeldspraak is blijven hangen. Tech moet aangepakt worden, meent hij. Ongetwijfeld, op een aantal punten (voorbeeld) – maar, zoals ik hierboven schreef, niets doen, op dit punt, was beter geweest.