Auteursrecht

Na wat hiaten door COVID organiseert de werkgroep Publiek Domein van de Vereniging Open Nederland opnieuw een Publiek Domeindag. Deze vindt op 13 januari a.s. plaats in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. Aanmelden, zowel voor online als in persoon bijwonen kan hier. Het programma is hier te vinden.

Het is alweer ruim een jaar geleden dat het Europees Parlement instemde met de betreurenswaardige Richtlijn auteursrecht in de eengemaakte markt. Intussen is ook de Nederlandse implementatiewetgeving aanhangig gemaakt bij het parlement, waarin we onze kritiek ten tijde van de consultatie niet of nauwelijks terugzien. Terecht wijzen Bits of Freedom en Communia er op dat dit voorstel geen recht doet aan zowel de waarborgen in de richtlijn zelf als het advies van de Raad van State. Daarom komen zij met aanbevelingen aan de Tweede Kamer voor verbetering van het wetsvoorstel. Aanbevelingen die wij van ganser harte steunen.

Ondanks de aanhoudende signalen vanuit de samenleving (honderdduizenden demonstranten, een online petitie met vijf miljoen ondertekenaars) dat de Auteursrechtenrichtlijn het verkeerde middel is voor het doel, namelijk auteurs mee laten profiteren van de winsten van internetgiganten, heeft het Europarlement toch ingestemd met het voorstel. Los van de inhoud is dit ook in termen van democratisch proces uiterst betreurenswaardig en doet afbreuk aan de legitimiteit van het Europees project.

Een paar voorbeelden van wat er heeft plaatsgevonden:

• In 2016 de Europese Commissie hield een consultatie over auteursrechten. Er waren ruim 6000 reacties. Het merendeel er van was van bezorgde burgers over dit onderwerp, maar omdat een derde partij het indienen van de reacties had gefaciliteerd beschouwde de Europese Commissie ongeveer de helft hiervan als één reactie.
• In 2018 vonden er een aantal stemmingen plaats in de vaste parlementscommissies (o.a. JURI en LIBE), gevolgd door een plenaire stemming over het onderhandelingsmandaat voor de trialoog met de Europese Commissie en de Raad van Ministers. De online campagnevoerders werden afgedaan als "bots", met als dieptepunt een rapport, gefinancierd door rechthebbendenorganisaties, wat ieder Twitter account wat in het Engels over dit onderwerp twitterde zonder informatie over de locatie van de gebruiker als "Amerikaans" bestempelde. Hetzelfde werd door sommige Europarlementariërs gedaan met iedere e-mail die zijn van een Google mail account ontvingen.
• Afgelopen weken vonden er in heel Europa demonstraties plaats tegen het voorstel. Het zwaartepunt van deze demonstraties lag in Duitse steden, met als hoogtepunt afgelopen zaterdag toen er in totaal zo'n 200 000 mensen in Duitsland de straat opgingen over dit onderwerp. Vervolgens werden zij door onder andere Bild Zeitung weggezet als betaalde demonstranten. Wat een aperte leugen is, maar desalniettemin als waarheid werd gepresenteerd.

De trialoog over de Auteursrechtenrichtlijn is voltooid en het draconische eindresultaat is al door de Raad van Ministers gekomen. Zelden is een dossier ook zo omstreden geweest in dat EU-gremium, gezien de gezamenlijke persverklaring van tegenstemmers Nederland, Luxemburg, Polen, Italië en Finland, die het een "stap terug voor de digitale gemeenschappelijke markt" noemt.

Voor wie even kwijt was waarom het zo'n draconisch voorstel is:

• Het bevat een effectieve verplichting voor internetplatforms om uploadfilters te gebruiken om auteursrechtinbreuken te voorkomen;
• Het schept een nieuw naburig recht voor uitgevers van nieuwsmedia (dus niet de journalisten zelf) op nieuwsberichten.

Op 12 september aanstaande vindt een plenaire vergadering van het Europees Parlement plaats over een voorstel tot hervorming van het auteursrecht met verstrekkende gevolgen voor de informatiesamenleving. Over het voorstel vindt een hevig lobbygevecht plaats tussen (grote) uitgevers enerzijds en burgerrechten- en consumentenrechtenorganisaties, technologiebedrijven, bibliotheken en erfgoedinstellingen anderzijds. Daarbij zijn misverstanden en zelfs fabels onvermijdelijk. Het is belangrijk een aantal hiervan te ontzenuwen. Continue reading "Misverstanden en fabels over de..." »

Voor succesvolle actie tegen het auteursrechtelijke gedrocht wat nu op ons afraast in het Europese wetgevingstraject is het hele spectrum van activisme nodig. Gelukkig zijn er ook mensen die het op zich hebben genomen om een demonstratie te organiseren. Die is morgenmiddag om 13:00 op het Plein in Den Haag. Zie ook stopcensuur.nl

We schreven er al eerder over: op Europees niveau wordt serieus gediscussieerd over verplichte uploadfilters die auteursrechtinbreuken zouden moeten voorkomen (alsof software dat kan beoordelen). Dat voorstel heeft verstrekkende gevolgen, ook voor andere sectoren dan de media. Wie bijvoorbeeld Github gebruikt voor het onderling samenwerken bij het ontwikkelen van software moet zich realiseren dat ook Github verplicht zou worden om zulke filters toe te passen. Of zich terug te trekken uit de Europese markt.Om nog maar te zwijgen van onwtikkelplatforms voor vrije software zoals Savannah. Dit white paper van Open Forum Europe en Free Software Foundation Europe is lezenswaardig voor wie een meer inhoudelijke analyse wilt zien.

Voor wie het gemist heeft: de Europese Commissie heeft een bijzonder slecht voorstel gedaan voor auteursrechtenhervormingen. In plaats van de duur en de reikwijdte van het auteursrecht van een hoognodige inperking te voorzien omvat het voorstel onder andere verplichte uploadfilters voor online dienstverleners én een nieuw recht voor uitgevers op nieuws (niet eens voor journalisten, maar de uitgevers) die eigenlijk tot een linktaks leidt. Dat op zich al bizarre voorstel van de Europese Commissie wil EPP Europarlementariër Pascal Arimont van de laatste restjes redelijkheid ontdoen met een reeks amendementen die hij heeft gepresenteerd als "een alternatief compromis". Morgen is hier in de invloedrijke IMCO-commissie van het Europees Parlement een belangrijke stemming over. Onze vrienden van Bits of Freedom hebben een mooie actiesite opgezet waarmee je (gratis) de relevante Europarlementariërs kunt bellen en je zorgen kunt uiten over de voorgestelde censuur ons mooie wereldwijde web. Help mee!

Deze week sloot een consultatie van de Nederlandse overheid over het hervormingsvoorstel voor het auteursrecht van Commissaris Oettinge. Onderstaand de reactie van Vrijschrift hierop. Continue reading "Oettinger's dwaasheid (Deel III)" »

Onderdeel van de voorstellen van Eurocommissaris Oettinger (u weet wel, die van de Digitale Agenda, die voorstanders van netneutraliteit "jihadisten" noemde) is een nieuw intellectueel recht op nieuwsberichten. Bijgenaamd de Google Tax (een wat ongelukkige bijnaam) komt het er op neer dat wie een hyperlink naar een nieuwsbericht combineert met een samenvatting van dat nieuwsbericht een vergoeding aan het nieuwsmedium verschuldigd zou zijn. Continue reading "Oettinger's dwaasheid (Deel II)" »

Voor wie het gemist heeft: voor het eerst in decennia heeft de Europese Commissie een voorstel (PDF) gedaan voor auteursrechthervormingen. Na ettelijke consultaties waar tienduizenden Europese burgers, organisaties uit het maatschappelijk middenveld, bibliotheken, academische instituten en bedrijven aan hebben bijgedragen was het eindelijk zo ver. En groot was de teleurstelling. Niet alleen was er hooguit lippendienst bewezen aan de breed gedragen wens voor meer flexibiliteit in het auteursrecht in de vorm van de introductie van zeer smalle uitzonderingen die voor het eerst in heel Europa zouden gaan gelden (hierover later meer, in aparte blogs), en passant werd er een nieuw quasi-auteursrecht voor nieuwsberichten in het leven geroepen. Maar als klap op de vuurpijl komt men met een plicht voor internetdienstverleners om uploadfilters te introduceren. Dit op straffe van het verlies van immuniteit voor internettussenpersonen zoals die sinds de introductie van e-Commerce Richtlijn in heel Europa geldt. U leest het goed: niet alleen wil Oettinger, die als Eurocommissaris verantwoordelijk is voor dit voorstel, zoekmachines die naar nieuwsberichten linken het leven zuur maken, in feite wil hij het hele internet zoals wij dat kennen stukmaken. Dit is censuur van het soort dat het Hof van Justitie van de Europese Unie in de zaak Scarlett-SABAM te ver vond gaan gezien het belang van de vrijheid van meningsuiting én de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van alle Europese burgers. En dat wordt met droge ogen als een 'verbetering' gepresenteerd. Kortom, het is tijd voor actie op dit terrein. Wij van Vrijschrift zullen ons best doen om Europarlementariërs er van te overtuigen dat dit een heilloze weg is. Maar dat vereist ook druk vanuit bezorgde burgers en aandacht in de media. Hulp daarbij is van harte welkom.

Kunstenares Nina Paley sprak onlangs op TEDx Maastricht over auteursrecht als zelfcensuur. Ook voor wie het TED talks-model niet zo aanspreekt een aanbevelenswaardige presentatie:

Een jaar of vijf geleden hadden we binnen Vrijschrift een discussie of privacy nu wel of niet een onderwerp was waar we iets mee moesten doen. Uitingsvrijheid was en is de kern van Vrijschrift en de, terechte, vraag was wat dat met privacy te maken had. Intuïtief voelden we wel aan dat ze verband hielden, maar konden het toen niet verwoorden. En gelukkig kwam vrij snel de herstart van Bits of Freedom en timmerden ook Privacy First en anderen flink aan de weg zodat we met onze beperkte organisatiecapaciteit ons niet teveel zorgen hoefden te maken dat dit onderwerp onbelicht zou blijven.

Toch denk ik dat we er niet meer omheen kunnen om ook privacy mee te nemen. Want de vrijheid van informatie raakt steeds meer in het geding door de ongebreidelde verzameling van persoonsgegevens. Om twee voorbeelden te noemen: het volgen van internetgebruikers en de vrijheden die e-reader fabrikanten zich permitteren.

Continue reading "Privacy en uitingsvrijheid" »

Gisteren werd de uitspraak van de Rechtbank Den Haag in de bodemprocedure BREIN versus XS4ALL/Ziggo bekend. Voor wie het gemist heeft: de rechter is van mening dat de ISP's een aantal aan The Piratebay (TPB) behorende IP-adressen en domeinnamen moeten filteren. Een lezenswaardige analyse is bij Tweakers.net te vinden en ook Arnoud Engelfriet geeft een helder commentaar. Laat ik voorop stellen dat ik de waardering van de feiten eveneens discutabel vind en de toetsing naar proportionaliteit al helemaal. Voor mij is het onverteerbaar dat vanwege het enkele feit dat TPB, die inderdaad auteursrechtinbreuken faciliteert maar zelf geen rechtstreeks inbreuk maakt, zich niets van de Nederlandse rechter aantrekt, we dan maar partijen die toegang tot TPB faciliteren aangepakt worden. De causaliteitsketen is mij te lang en de deur naar censuur wordt wagenwijd opengezet. 

Wat ik in de discussie mis is de olifant in de kamer: het aanspreken van de burgers die met behulp van bittorrent inbreuk maken op auteursrechten. Dat lijkt een soort taboe te zijn. Mijn politiek incorrecte mening is dat als eindgebruikers daadwerkelijk aangepakt worden het misschien ook eindelijk eens zichtbaar wordt in hoeverre er nog maatschappelijk draagvlak bestaat voor het alsmaar uitdijende auteursrecht (en daaraan verwante rechten). En natuurlijk, het zal je maar overkomen dat BREIN je aanklaagt. Maar als P2P-filesharen nu echt burgerlijke ongehoorzaamheid is, dan hoort dat er bij. Niemand wil dat, om verschillende redenen. BREIN wil het niet omdat het voor de amusementsindustrie nu eenmaal slecht zakendoen is om haar grootste klanten aan te klagen. Het is namelijk helemaal niet zo dat wat de TPB faciliteert economisch zo schadelijk is, het probleem is dat de oude rol van poortwachters erodeert. Het is een controlevraag. Noem het dan ook geen piraterij, maar ongeautoriseerde cultuurverspreiding. En laat de wal het schip maar eens gaan keren.

Traditioneel is 1 januari de dag dat er weer veel werken losgerukt worden van de ketenen van het auteursrecht en weer het publiek kunnen krijgen wat ze verdienen. Dit jaar zijn het onder andere de werken van James Joyce, Blind Boy Fuller, en Virginia Woolf. Meer op Boek9 en PublicDomainDay.org. En in meer beschaafde landen, zoals Canada, waar men voor de duur van het auteursrecht het (te lange) minimum van de Conventie van Bern hanteert is het werk van een Hemingway nu publiek domein.